10 października 1794 roku doszło do bitwy pod Maciejowicami. Bitwa ta skończyła się klęską Polaków i dostaniem do niewoli samego Kościuszki.

Przed bitwą

Generał Tadeusz Kościuszko wywołując powstanie liczył na kłopoty Austrii w wojnie z rewolucją francuską, niezaangażowanie się Prus (z powodu tejże rewolucji). Oprócz tego miał nadzieję na ogólnonarodowy zryw przeciw Rosji. Pomimo pierwszych sukcesów pod Racławicami i powodzenia insurekcji w Warszawie i Wilnie, sytuacja zaczęła się komplikować w momencie, gdy Prusy przyłączyły się do tłumienia buntu. Po przegranej bitwie pod Szczekocinami (6 czerwca) naczelnik wycofał się do Warszawy i zaczął ją umacniać.

Latem zaczęło się oblężenie miasta przez armie pruską i rosyjską. Wybuch powstania na Wielkopolsce skłonił króla pruskiego do odstąpienia od stolicy. Co prawda zostawił część wojsk w okolicach rzeki Narew, ale dało to pewną swobodę Polakom. Tymczasem Rosjanie stłumili insurekcję na Litwie, a od południowego wschodu nadciągał korpus generała Suworowa. Na południu od Warszawy na lewym brzegu Wisły stacjonował rosyjski generał Fersen. Przeprawę na drugą stronę rzeki miał blokować trzy tysięczna dywizja generała Ponińskiego, a Kościuszko planował wymarsz przeciwko Suworowi, pokonanie go, a potem zajęcie się pozostałymi armiami.

Bitwa

Plan spalił na panewce, gdy okazało się że Fersen przeprawił się przez Wisłę w okolicach Maciejowic (4 października 1794). Naczelnik zebrał wszelkie dostępne siły i ruszył naprzeciwko Rosjanom nim połączą swoje siły. Miał tylko 6 tysięcy żołnierzy przeciwko 12 tysiącom lepiej wyszkolonych i uzbrojonych żołnierzom rosyjskim.

9 października Kościuszko zajął pozycje na wzgórzu Podzamcze naprzeciw obozu wroga. Liczył, że dywizja Ponińskiego przyjdzie mu z pomocą, ale rozkazy dotarły do tego dowódcy spóźnione. O świcie dnia następnego zaborcy ruszyli do ataku. Piechota rosyjska nie tylko zaatakowała pozycje polskie, ale i obeszła je poprzez bagna. Starcie te skończyło się klęską Polaków, a sam naczelnik został ciężko ranny i dostał się do niewoli.

5 listopada po rzezi warszawskiej Pragi stolica się poddała. Był to tak naprawdę koniec insurekcji.

Informacje czerpałem z: https://muzhp.pl/kalendarium/bitwa-pod-maciejowicami

a także: https://www.polskieradio.pl/39/156/artykul/1253217,maciejowice-ostatnia-bitwa-i-rzeczpospolitej