31 października 1517 roku w Wittenberdze Marcin Luter ogłosił swoje 95 tez przeciwko nadużyciom związanych z handlem odpustami. Wydarzenie to jest uznawane za początek reformacji w Kościele, które ostatecznie skończyło się powstaniem religii protestanckich.

Marcin Luter miał wtedy 34 lata i był zakonnikiem, a także doktorem teologii na uniwersytecie. Jego wystąpienie nie było skierowane przeciwko odpustom jako takim, ale przeciwko handlowaniu nimi. Idea odpustów istniała od dawna w Kościele Katolickim, ale w 1516 roku papież Leon X ogłosił sprzedaż specjalnych, które miały sfinansować budowę bazyliki Św. Piotra i spłatę długów.

Luter oburzał się, ponieważ uważał że handel odpuszczeniem grzechów podważa ideę pokuty i żalu za grzechy. Na dodatek dominikanin Johann Teztel, który był aktywny w tej sprzedaży, twierdził że wystarczy kupić odpust żeby osiągnąć zbawienie. Marcin Luter wystąpił ze swoimi kazaniami przeciwko temu.

W swoich tezach teolog nie potępiał papieża i na początku najwyższe władze Kościoła nie wykazały większego zainteresowania kłótnią. Uznały że to kolejny spór teologiczny mnichów. Jednak przybierał on co raz gwałtowniejszą formę i Leon X wezwał do Rzymu Lutra, aby się wytłumaczył. Protektor Lutra elektor saski Fryderyk Mądry chcąc go chronić sprzeciwił się i zażądał dysputy w Augsburgu.

Z czasem Marcin Luter zaczął twierdzić, że papież i sobór mogą się mylić, a jedynym źródłem nieomylnej wiedzy jest Biblia. Efektem była ekskomunika nałożona przez Leona. Ale to nie skończyło sporu tylko rozgrzało go bardziej. Teolog zdobywał co raz więcej zwolenników. Na dodatek na tle sporów wybuchła tzw. wojna chłopska w Niemczech, czyli seria powstań chłopów przeciwko panom i Kościołowi.

Dzięki Marcinowi Lutrowi zaczęła się próba reformy Kościoła, która ostatecznie skończyła się rozpadem na wiele wyznań protestanckich.

Informacje czerpałem z: Maciej Ptaszyński, Historia niemieckiej reformacji, Pomocnik Historyczny “Dzieje Niemców” Nr 5/2021