3 sierpnia 1748 roku w Ogrodzie Saskim w Warszawie uroczyście otwarto Operalnię. Na inaugurację wystawiono włoską komedię Li torti immaginari.
Król August III Sas był wielkim miłośnikiem opery, dlatego postanowił wybudować nowy gmach dla teatru. Wcześniej (w 1725 roku) jego ojciec (August II Mocny) też polecił budowę takiego budynku. Nowy gmach powstał w okolicach skrzyżowania dzisiejszych ulic Marszałkowskiej i Królewskiej, a na budowie zatrudniono ponad 200 robotników.
Nowy teatr miał pomieścić około 500 widzów. Prawdopodobnie zaprojektował go Carl Friedrich von Pöppelmann. Budynek był prostokątny. Widownia miała kształt podkowy. Przewidziano miejsca nie tylko dla szlachty, ale i mieszczan. Ci pierwsi siadali na krzesłach, a ci drudzy na ławkach. Nad tym były cztery kondygnacje lóż, z dwoma lożami reprezentacyjnymi dla króla i jego rodziny (król miał swoją oczywiście naprzeciw sceny).
Sprowadzano zespoły aktorskie z Włoch, Niemiec czy Francji. Sztuki wystawiona średnio co dwa-trzy tygodnie. Wstęp był często darmowy. Król chciał, żeby teatr się zapełniał ludźmi, ale Polacy nie byli zbyt chętni do tej formy rozrywki w obcych językach, więc nierzadko frekwencja była słaba.
Po śmierci Augusta III Operalnię zamknięto. Nowy król Stanisław August budynek wydzierżawił i odremontował. W 1765 roku wystawiono tam polską komedię Natręci Józefa Bielawskiego co uznaje się za początek polskiego teatru narodowego.
W 1772 roku budynek rozebrano z powodu złego stanu technicznego.
Informacje czerpałem z: https://www.polskieradio.pl/39/156/artykul/3116566,operalnia-czyli-teatr-w-ogrodzie-saskim-te-rzeczy-delektuja-oko-i-ucho
O początkach teatru i opery w Polsce przeczytacie w tym artykule: https://culture.pl/pl/artykul/wydarzenie-opera-kto-zglaszal-wezme-udzial-w-xviii-wieku