27 kwietnia 1521 roku na wyspie Mactan (Filipiny) zginął odkrywca i podróżnik Ferdynand Magellan. Znany jest najbardziej ze swojej wyprawy dookoła świata. Co prawda nie dożył jej końca, ale ostatni z jego statków pod dowództwem Juana Sebastiana El Cano dopłynął do Hiszpanii.
Wczesne lata
Magellan urodził się w 1480 roku w Ponte de Barca (Portugalia) w rodzinie arystokratycznej. Jako dwunastolatek został paziem królowej Eleonory małżonki Jana II Doskonałego, króla Portugalii. W wieku 25 lat zaciągnął się na wyprawę Francisca de Almeidy do Indii. Przez siedem lat Ferdynand uczestniczył w walkach na terenie Afryki i Azji m.in. brał udział w zdobyciu Malakki. W 1512 roku wrócił do kraju, a rok później uczestniczył w wyprawie do Maroka, gdzie został ranny.
Ferdynand Magellan po swoich doświadczeniach w Azji przedstawił pomysł popłynięcia do Moluków (nazywanych też Wyspami Korzennymi) nie wokół Afryki tylko płynąc na zachód. Uważał że da się skrócić drogę i nie płynąc przez Ocean Indyjski. Ponieważ wielkość Ameryki wtedy nie była znana, wydawało się że może to być lepsza trasa. Król Portugalii jednak odrzucił ten pomysł. Wtedy nasz podróżnik udał się do Hiszpanii i tam przedstawił swoją ideę królowi Karolowi I. Ten przystał na wyprawę, bo chociaż Hiszpanie odkryli nowy kontynent, to nie mieli póki co z niego większych korzyści. Za to Portugalia od dwudziestu lat czerpała bogactwa ze szlaku do Indii.
Wyprawa w poszukiwaniu drogi na zachód
W 1519 roku Magellan stanął na czele wyprawy liczącej 5 statków (Victoria, Trynidad, Santiago, San Antonio i Concepcion) i 270 marynarzy. Załoga mu nie ufała, bo był Portugalczykiem. Zresztą wielu członków wyprawy było przestępcami albo uciekało przed wierzycielami. Król Portugalii (Manuel I) wysłał pościg za Hiszpanami. Co prawda udało się im uniknąć pochwycenia, ale wpadli w sztorm. Pierwszą oznaką kłopotów był incydent z Juanem de Cartageną kapitanem statku San Antonio, który nie chciał podporządkować się Magellanowi. Dowódca uwięził go za to na Victorii.
W grudniu wyprawa dotarła do Brazylii w okolice Rio de Janeiro, gdzie pobrano wodę i zapasy żywności. Później Magellan przez wiele dni badał ujście rzeki La Plata, które jest tak szerokie, że Portugalczyk wziął je za cieśninę prowadzącą na drugą stronę. W końcu popłynęli dalej na południe i zima zaskoczyła ich w Patagonii. Tam uwięzieni przez pogodę Hiszpanie co raz bardziej mieli dość tej podróży i swojego dowódcy.
W kwietniu 1520 roku wybuchł bunt, na którego czele stanął Juan de Cartagena. Po jego stłumieniu i ukaraniu buntowników, Magellan czekając na lepszą pogodę dalej poszukiwał przejścia na Pacyfik. Stracił dwa statki (Santiago w sztormie, a San Antonio po kolejnym buncie załogi powrócił do Hiszpanii), ale w końcu znalazł drogę na drugą stronę (cieśnina Magellana). 28 listopada 1520 roku wyprawa wypłynęła na ocean, który Ferdynand nazwał Mar Pacifico (Morze Spokojne), ponieważ tego dnia był on wyjątkowo spokojny (rejony te znane są do dziś z licznych sztormów i wichur).
W kierunku Wysp Korzennych
Popłynęli na północny-zachód w poszukiwaniu Moluków. Portugalczyk zakładał że dopłynięcie tam zajmie 4 dni, ale zajęło to prawie cztery miesiące. W końcu odwiedzając po drodze Guam i Mariany Hiszpanie dotarli do Filipin. Tam doszło do wydarzeń, które spowodowały śmierć Magellana. Dowódca wyprawy, przekonany o wyższości Europejczyków i chrześcijaństwa, zaangażował się w lokalny konflikt pomiędzy radżą wyspy Cebu Humabonem (ten pod wpływem Portugalczyka przyjął chrześcijaństwo) a plemieniem Lapu-Lapu na wyspie Mactan. Ferdynand przekonany o wyższości europejskiej broni wywołał starcie z tubylcami, ale dysproporcja sił była znaczna: 50 Hiszpanów przeciwko 1500 wojowników. Efektem była jego śmierć na plaży i ucieczka resztek ekspedycji na statki.
Dowództwo objął Carvalho, a ponieważ brakowało marynarzy Hiszpanie spalili Concepcion i odpłynęli na Trynidadzie i Victorii. W listopadzie dotarli do Wysp Korzennych i załadowali statki goździkami. Postanowili też, że zamiast wracać przez Pacyfik popłyną na zachód na Ocean Indyjski i tak wrócą do Hiszpanii. Tracąc po drodze Trynidad i w kolejnych etapach podróży co raz więcej marynarzy, w końcu Victoria z Juanem Sebastianem El Cano 6 września 1522 roku dopłynęła do domu. Z 270 osobowej wyprawy wróciło zaledwie 18 członków załogi. W ten sposób Hiszpanie jako pierwsi opłynęli świat dookoła.
Informacje czerpałem z: https://www.national-geographic.pl/artykul/ferdynand-magellan-co-odkryl-i-kiedy-wyprawa-osiagniecia-ciekawostki-jak-zginal-biografia
