19 maja 1480 roku w Krakowie zmarł urzędnik, nauczyciel i kronikarz Jan Długosz. Najbardziej jest znany z dzieła Roczniki czyli kroniki słynnego Królestwa Polskiego (Annales seu cronicae incliti Regni Poloniae). Opisał w nich historię Polski od czasów legendarnych aż do 1480 roku.
Młodość
Jan Długosz urodził się w 1415 roku w Brzeźnicy. Był czwartym synem rycerza Jana z Niedzielska, który uczestniczył w bitwie pod Grunwaldem. W 1428-1431studiował na Wydziale Sztuk Wyzwolonych Akademii Krakowskiej, gdzie zainteresował się historią. Później został notariuszem w kancelarii biskupa krakowskiego Zbigniewa Oleśnickiego, który był jednym z głównych doradców króla Władysława Jagiełły.
Urzędnik biskupa
Biskup doceniał pracę Długosza, który dostawał co raz poważniejsze zadania. Jan w 1436 roku uzyskał święcenia kapłańskie i został kanonikiem. Oleśnicki angażował się w politykę królestwa i często podróżował, a w raz z nim młody urzędnik. Byli w Florencji, Rzymie, na soborze w Bazylei, w Budzie na koronacji Władysława III na króla Węgier. Sam Długosz w 1449 roku uzyskał dla biskupa funkcję kardynalską (po raz pierwszy Polak został kardynałem) podczas misji u papieża Feliksa V, a w kolejnym roku był na pielgrzymce w Ziemi Świętej.
Jan był wiernym współpracownikiem Oleśnickiego i zawsze stawał po jego stronie w sporach z Jagiełłą i Kazimierzem Jagiellończykiem. W 1434 roku po śmierci tego pierwszego rozgorzał spór kto będzie sprawował regencję w imieniu małoletniego Władysława III. Konflikt wygrało stronnictwo biskupa i ten wywarł przemożny wpływ na wychowanie króla. Po śmierci króla w bitwie pod Warną biskup krakowski opowiedział się po stronie młodszego brata Kazimierza Wielkiego Księcia Litewskiego, ale ten nie chciał potwierdził praw Królestwa, więc Oleśnicki przeszedł na stronę Fryderyka Brandenburskiego. To spowodowało, że popadł w niełaskę u króla, a że Długosz wiernie popierał swojego protektora tak i on miał kłopoty.
W czasie panowania Kazimierza
Po śmierci biskupa (1455) Jan Długosz poparł starania bratanka Oleśnickiego Jana z Sienna o sakrę biskupią w Krakowie. Król Kazimierz nie chciał uznać tej kandydatury i odwołał się do papieża. Efektem tego konfliktu było to że zwolennicy Jana z Sienna zostali skazani na banicję i konfiskatę dóbr. Gdy w końcu bratanek Oleśnickiego zrezygnował z biskupstwa, stosunki Długosza z królem zaczęły się poprawiać. Władca doceniał wiedzę i pracowitość urzędnika, dlatego powierzał mu różne zadania. W 1466 roku był ważną postacią w ustalaniu warunków pokoju toruńskiego kończącego wojnę trzynastoletnią z Krzyżakami, a rok później został głównym nauczycielem synów królewskich. Kazimierz doceniał wychowanie przez Jana jego synów, więc nadał mu arcybiskupstwo lwowskie.
Kroniki
W roku 1455 Jan Długosz zaczął pisanie swoich kronik. Mógł przy tym korzystać z bogatego zbioru dokumentów królewskich i biskupich. Łącznie było 12 ksiąg od czasów legendarnych aż po współczesne mu. Jego dzieło po raz pierwszy wydano drukiem w 1614 roku. Przez wiele wieków były uznawane bezkrytycznie jako obraz dziejów Polski. Dopiero w miarę rozwoju historii jako nauki akademickiej poddano je krytycznej ocenie. Długosz nie był obiektywnym autorem np. przedstawiał Władysława Jagiełłę w złym świetle, ponieważ nie przepadał za królem.
Więcej przeczytacie na: http://www.jandlugosz.edu.pl/