18 lipca 1918 roku w Mvezo (RPA) urodził się polityk Nelson Rolihlahla Mandela. Najbardziej jest znany jako laureat Pokojowej Nagrody Nobla, którą otrzymał wraz Frederikiem De Klerkiem za wkład w pokojowe obalenie polityki apartheidu.
Młodość
Rolhlahla Mandela urodził się w arystokratycznej rodzinie (jego ojciec był głównym doradcą króla ludu Thembu), dlatego zdobył wykształcenie. Imię Nelson dostał w szkole podstawowej zgodnie ze zwyczajem nadawania uczniom imion chrześcijańskich. Studia ukończył na University of South Africa.
Chociaż już wcześniej był aktywny politycznie, do Afrykańskiego Kongresu Narodowego (ANC) przystąpił w 1944 roku. Zaczął razem z innymi działaczami tworzyć Ligę Młodych. W przeciwieństwie do starszych polityków, którzy chcieli w sposób pokojowy dogadywać się z białymi, Mandela i jego koledzy, chcieli walczyć o prawa czarnej ludności. Jednocześnie w 1952 roku otworzył wraz z Oliverem Tambo kancelarię prawniczą. Ponieważ zaangażował się w kampanię obywatelskiego posłuszeństwa pod koniec tego roku odebrano mu prawo wykonywania zawodu. Został też skazany na 9 miesięcy ciężkich robót w zawieszeniu na dwa lata.
Procesy i więzienie
W grudniu 1956 roku Mandela został aresztowany wraz z wieloma innymi osobami. Oskarżono go o zdradę stanu, ale w trakcie procesu uniewinniono go. W 1960 roku w RPA wprowadzono stan wyjątkowy, zdelegalizowano ANC i Kongres Panafrykański, a także aresztowano tysiące działaczy m.in. Nelsona Mandelę. Znowu go uniewinniono.
W czerwcu 1961 roku pomagał założyć Umkhonto weSizwe (Włócznia Narodu) zbrojną organizację skierowaną przeciw białym i apartheidowi. W styczniu kolejnego roku pod przybranym nazwiskiem nielegalnie opuścił kraj i wyruszył w podróż po Afryce i do Londynu. Szukał wsparcia dla walki zbrojnej. W lipcu wrócił do kraju, a w sierpniu aresztowano go. Mandelę oskarżono o nielegalne opuszczenie kraju i podżeganie pracowników do strajku. Skazano go na pięć lat więzienia. W międzyczasie odbył się kolejny proces tym razem o sabotaż i Nelson razem z innymi więźniami dostał dożywocie.
Mandela najpierw przez kilkanaście lat odbywał karę w najgorszym więzieniu Robben Island. Później z powodów zdrowotnych zmieniono miejsce kary. W 1988 roku po tym jak zdiagnozowano u niego gruźlicę i po pobycie w szpitalu osadzono go w areszcie domowym.
Nelson Mandela w trakcie odbywania swojej kary zmienił diametralnie spojrzenie na walkę o równouprawnienie czarnej ludności. Z rzecznika walki stał się zwolennikiem prób pokojowej współpracy. Jednocześnie pozostawał niezłomny i trzykrotnie odmawiał ubiegania się o warunkowe wcześniejsze zwolnienie.
Prezydent
11 lutego 1990 roku został uwolniony i wziął udział w rozmowach z białymi władzami RPA na temat zniesienia apartheidu. W 1991 roku został przewodniczącym ANC. W 1994 roku wystartował w wyborach i po ich wygraniu został pierwszym czarnym prezydentem RPA. Pod koniec swojej kadencji, pomimo wielkiej popularności, oznajmił że nie będzie się ubiegał ponownie o urząd. Później zajął się działalnością charytatywną. Zmarł w Johannesburgu 5 grudnia 2013 roku. Do dziś pozostaje symbolem niezłomności i walki o prawa człowieka. Chociaż w młodości był zwolennikiem walki zbrojnej, nigdy nie kierował się rasistowskimi pobudkami.
Informacje czerpałem z: https://www.nelsonmandela.org/biography