13 stycznia 1940 roku oblatano prototyp I-26-1 (późniejsza nazwa Jak-1). Samolot stał się jednym z podstawowych myśliwców Związku Radzieckiego podczas II wojny światowej.

Początki

W tamtym czasie głównymi myśliwcami ZSRS były konstrukcje Polikarpowa (dwupłaty I-15 i I-153, a także jednopłat I-16), które ustępowały konstrukcjom zachodnim. W 1939 roku postanowiono stworzyć myśliwce dorównujące Bf-109 i Spitfire. Rozpoczęte prace zaowocowały powstaniem takich samolotów jak MiG-1, ŁaGG-1 i właśnie Jak-1.

Oblot I-26 wykazał wiele problemów. Myśliwiec był za ciężki i miał liczne wady. W kwietniu prototyp został rozbity. Wcześniej pod koniec marca biuro Jakowlewa opracowało ulepszoną wersję I-26-2, która co prawda osiągnęła prędkość 595 km/h, ale co prawda miała nadal zbyt wiele mankamentów. Kolejna wersja I-26-3 przeszła już próby państwowe, chociaż nie pozbyto się wszystkich wad.

Produkcja i wersje

Pomimo tych licznych trudności nowy samolot został skierowany do produkcji. Najpierw wyprodukowano prototypy, a później w czerwcu wypuszczono pierwszą serię, którą przekazano wojsku do testów. Do końca 1940 roku zbudowano 64 samoloty. W grudniu nazwę zmieniono na Jak-1. Myśliwce produkowano najpierw w moskiewskiej fabryce nr 301, a później w fabryce nr 292 w Saratowie. W 1943 roku po wyzwoleniu Charkowa podjęto też tam produkcję Jak-1.

Chociaż myśliwiec miał wiele wad produkowano go w coraz większej ilości eliminując powstałe problemy w biegu. Najpierw wynikało to z zapotrzebowania Armii Czerwonej na nowe konstrukcje, a później z powodu strat na froncie trzeba było się śpieszyć.

Pod koniec 1941 roku zaczęto montować na samolotach radiostacje, co jednak zwiększyło masę pojazdu i osłabiło osiągi. Dlatego zastosowano nowy ulepszony silnik M-105PA. Powstały też wersje z prowadnicami rakiet niekierowanych RS-82, a także nocne z radiokompasem i reflektorem używanym przy lądowaniu.

Od lipca 1942 zaczęto montować ulepszony silnik M-105PF. Budowano też wersje z czterema wyrzutniami pocisków rakietowych RS-82 i dwoma wyrzutnikami dla bomb 100 kg. Także w tym roku opracowano nową wersję samolotu Jak-1b (nazwa nieoficjalna, później nazywano ją Jak-1M), w którym poza licznymi ulepszeniami zmieniono uzbrojenie zamieniając 2 kaemy kal. 7,62 mm SzKAS na jeden nkm UBS kal. 12,7 mm.

W sierpniu 1942 zbudowano nową wersję Jak-1M-106P z nowym silnikiem, który dawał lepsze osiągi, ale z kolei szybko się przegrzewał.

Do lipca 1944 roku wyprodukowano 8670 Jak-1 w różnych wersjach.

Parametry

Generalnie był to jednomiejscowy dolnopłat o konstrukcji mieszanej (płaty z drewna, kadłub metalowy, usterzenie drewniane i wiele elementów pokrytych sklejką). Samolot miał rozpiętość 10 metrów, długość 8,47 m do 8,475 m (w zależności od wersji)

i wysokość 3 m. Masa całkowita sięgała około 2900 kilogramów. Myśliwiec osiągał maksymalną prędkość 580 km/h.

Uzbrojenie zmieniało się z czasem. Na początku było to 1 działko SzWAK (MP-20) kal. 20 mm i 2 zsynchronizowane karabiny maszynowe SzKAS kal. 7,62 mm. Później w wersji Jak-1b te dwa ostatnie zastąpiono zsynchronizowanym najcięższy karabin maszynowy UBS kal. 12,7 mm. Tak jak pisałem wcześniej na niektórych samolotach montowano prowadnice rakiet niekierowanych i bomb, ale zwiększało to masę i pogarszało osiągi myśliwców.

Informacje i zdjęcie czerpałem z: http://www.samolotypolskie.pl/samoloty/1352/126/Jakowlew-Jak-1