15 sierpnia 1489 roku w Święto Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Kościele Mariackim w Krakowie odsłonięto ołtarz Wita Stwosza (inaczej ołtarz mariacki albo Zaśnięcia Najświętszej Marii Panny). Tak naprawdę chodzi o retabulum, czyli nastawę ołtarzową, ale przyjęła się taka skrócona nazwa.
Wit Stwosz (niem. Veit Stoss) był wybitnym rzeźbiarzem i malarzem późnego gotyku. Pochodził prawdopodobnie z Horb w Szwabii (tereny dzisiejszych Niemiec). Przez dwanaście lat (1477-1489) na zlecenie rady miejskiej Krakowa retabulum w kościele Mariackim.
Nastawa tak naprawdę jest pentaptykiem (czyli posiada pięć skrzydeł). Konstrukcja jest z dębu, tło z modrzewia, a figury wyrzeźbiono w drewnie lipowym. Przedstawia w tzw. Szafie (środku) Zaśnięcie Marii Panny, a wokół niej są apostołowie. Nad nimi przedstawiono scenę Wniebowzięcia, a w zwieńczeniu nastawy jest scena koronacji Marii na królową Nieba i Ziemi.
Na otwartych skrzydłach są reliefy (płaskorzeźby) przedstawiające sześć Radości Maryi. Na zamkniętej nastawie mamy z kolei sceny z życia Marii i Jezusa.
Ołtarz zostaw wywieziony przez Niemców podczas drugie wojny światowej, ale udało się go odzyskać w 1946 roku. Później przeszedł konserwację i w 1957 roku został zwrócony do kościoła Mariackiego, gdzie znajduje się do dziś.
Informacje czerpałem z: https://culture.pl/pl/dzielo/wit-stwosz-oltarz-mariacki