12 lutego 1809 roku w Shrewsbury (Wielka Brytania) urodził się Charles Robert Darwin jeden z najbardziej fascynujących uczonych w historii.

Młodość

Jego dziadek Erasmus i ojciec Robert byli lekarzami, więc nic dziwnego, że młody Karol trafił na studia medyczne do Edynburga. Tam okazało się, że nie chce zostać medykiem, a bardziej interesuje go biologia i historia naturalna. Po tym niepowodzeniu został wysłany na studia do Cambridge, żeby uczył się na kapłana anglikańskiego. Na szczęście poznał profesora Johna Henslowa botanika (razem zbierali rośliny w okolicznych wsiach), a także profesora Adama Sedgwicka geologa. Temu ostatniemu towarzyszył w wyprawach po Walii, gdzie badali skały i skamieliny.

Podróż dookoła świata

Darwin skończył uniwersytet, ale nadal nie wiedział kim chce być. Wtedy nadarzyła mu się niebywała okazja uczestnictwo w wyprawie badawczej podczas rejsu HMS Beagle. Od grudnia 1831 roku do października 1836 roku Karol podróżował dookoła świata. Wtedy zaobserwował wiele rzeczy, które skłoniły go do przemyśleń nad światem przyrody. Największe i najsłynniejsze badania to te na archipelagu Galapagos. Wyspy były skarbnicą ciekawej wiedzy, ponieważ można było tam znaleźć niespotykane dotąd rośliny i zwierzęta. Okazało się, że chociażby żółwie czy ptaki mają podobne cechy do tych spotykanych na kontynencie Ameryki Południowej, ale różnice są tak duże, że stanowią odmienne gatunki. To wszystko natchnęło go do przemyśleń jak powstają nowe gatunki. Sformułował pierwsze wniosków, które później przekształciły się w to co nazywamy potocznie teorią ewolucji.

Teoria ewolucji

Po powrocie napisał kilka książek i w zaciszu gabinetu prowadził notatki na temat zmian w naturze. Nadal jednak nie opublikował swoich prac obawiając się reakcji świata naukowego. Gdy w 1858 roku pisał swoją pracę o doborze naturalnym, dostał list, w którym był opisany artykuł napisany przez Alfreda Russela Wallace’a właśnie o ewolucji. To w końcu zmotywowało Darwina do opublikowania wyników jego badań.

24 listopada 1859 roku opublikował O powstawaniu gatunków, gdzie przedstawił swoje podstawowe koncepcje: dobór naturalny (wygrywają te cechy, które pozwalają przetrwać osobnikom gatunku i są przekazywane dalej) i selekcja naturalna (czyli dobór trwający przez długi czas pozwalający ewoluować gatunkom). Praca zawierała nie tylko przemyślenia, ale i dowody zaobserwowane podczas wyprawy. Książka wywołała ferment nie tylko w świecie naukowym, ale i pośród zwykłych zjadaczy chleba. Podważała chociażby tezy z Biblii, że wszystkie gatunki powstały w chwili stworzenia i od tego czasu się praktycznie nie zmieniły.

Dzieło Darwina nie było doskonałe i przez kolejne lata było uzupełniane i poprawiane. Dotąd nikt nie znalazł jednoznacznych dowodów na to, że się mylił.

Opierałem się na książce Wiliama Bynuma Krótka historia nauki, Warszawa 2016.